Patriarcha Konstantynopola: na Litwie zaistniała możliwość powołania struktury kościelnej


Na zdjęciu: Bartłomiej I, fot. BNS/Paulius Peleckis
Na Litwie zaistniała możliwość powołania struktury kościelnej podległej Patriarchatowi Konstantynopola, powiedział przebywający z wizytą w Wilnie patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I. „Dzisiaj otwiera się przed nami perspektywa i możliwość wspólnego dążenia do powołania na Litwie egzarchatu Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopolitańskiego” – we wtorek, 21 marca, po podpisaniu z premier Ingridą Šimonytė porozumienia o współpracy powiedział patriarcha Konstantynopola.

Egzarchat jest jednostką kościelną podziału administracyjnego w Kościele prawosławnym.  

Jak podkreślił Bartłomiej I, powołanie takiej struktury jest nie tylko dążeniem duchownych, ale również osób wierzących na Litwie.

„Popieramy dążenie obu grup – zarówno księży prawosławnych, jak też osób wierzących” – powiedział podczas konferencji prasowej patriarcha Konstantynopola.

Jak zaznaczył, możliwość wyznawania wiary będąc pod jurysdykcją Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopolitańskiego przywraca również sprawiedliwość historyczną. 

Przypomnijmy, pierwsza metropolia prawosławna na Litwie została powołana w 1317 roku i podlegała wówczas Patriarchatowi Konstantynopola.   

Przebywający z wizytą na Litwie patriarcha Bartłomiej I we wtorek, 21 marca, spotka się również z prezydentem Litwy Gitanasem Nausėdą oraz z pięcioma duchownymi prawosławnymi, których w ubiegłym miesiącu przywrócił do stanu duchownego.

Przypomnijmy, w czerwcu ubiegłego roku prawosławni księża Litewskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego Ginataras SungailaVitalijus MockusVitalis DauparasWładimir Sielawko i Gieorgij Ananiew decyzją metropolity wileńskiego i litewskiego arcybiskupa Innocentego zostali usunięci ze stanu duchownego za to, że krytykowali rozpętaną przez Rosję wojnę na Ukrainie i popierającego tę wojnę patriarchę moskiewskiego i całej Rusi Cyryla.

Księża ci zwrócili się również do Patriarchatu Konstantynopola z prośbą o zezwolenie na przywrócenie na Litwie kanonicznego podporządkowania temu właśnie patriarchatowi.

Tymczasem przedstawiciele kierownictwa Litewskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego twierdzili, że duchowni ci zostali usunięci ze stanu duchownego za „złamanie przysięgi, składanie fałszywych zeznań, nieposłuszeństwo wobec biskupa, organizowanie spisku przeciwko biskupowi i braciom duchownym, burzenie pokoju w Kościele, dążenie do przejścia pod inną jurysdykcję kościelną bez zgody swego biskupa”.

W Kościele prawosławnym istnieje możliwość odwołania się od decyzji lokalnego patriarchy do najwyższej instancji apelacyjnej – Ekumenicznego Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. Duchowni z Litwy skorzystali z tej możliwości i złożyli apelację, która została pozytywnie rozpatrzona.

Synod Konstantynopola stwierdził, że powody, dla których wymienionym duchownym wymierzone zostały kary, zaistniały nie ze względów kościelnych, lecz ze względu na uzasadniony sprzeciw duchownych wobec wojny na Ukrainie.

Przypomnijmy jednocześnie, że Litewski Kościół Prawosławny od pewnego już czasu dąży do większej autonomii od Patriarchatu Moskiewskiego.

W rozpowszechnionym we czwartek, 16 marca, komunikacie Litewskiego Kościoła Prawosławnego podano, że obradujący w tym właśnie dniu Święty Synod Patriarchatu Moskiewskiego skierował wniosek metropolity wileńskiego i litewskiego abp. Innocentego o nadaniu Litewskiemu Kościołowi Prawosławnemu statusu Kościoła Samorządnego do rozpatrzenia Radzie Biskupów.

Należy też podkreślić, że w marcu 2022 roku metropolita wileński i litewski Innocenty w wydanym oświadczeniu zdecydowanie potępił wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. 

Litewski Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego jest jedną z 9 tradycyjnych wspólnot religijnych na Litwie – drugą co do wielkości (105 326 wyznawców wg danych powszechnego spisu ludności z 2021 roku). Ma tytuł metropolii i podlega Patriarchatowi Moskwy i Całej Rusi. Głową Litewskiego Kościoła Prawosławnego jest metropolita wileński i litewski. Obecnie stanowisko to sprawuje abp Innocenty.

Na podstawie: bns.lt