Nobel z chemii w 2021 roku za rozwój nowego rodzaju katalizy
Jak podkreślił Komitet Noblowski, tworzenie cząsteczek jest trudne. „Benjamin List i David MacMillan otrzymali Nagrodę Nobla z chemii 2021 za rozwój nowego, precyzyjnego narzędzia konstruowania cząsteczek: katalizy organicznej. Miało to ogromny wpływ na rozwój badań w dziedzinie farmacji i sprawiło, że chemia stała się bardziej ekologiczna” – uzasadnili członkowie Komitetu.
Laureaci podzielą się po równo nagrodą w wysokości 10 mln koron szwedzkich (ok. 980 tys. euro).
Naukowcy długo uważali, że istnieją tylko dwa rodzaje katalizatorów: metale i enzymy. Chemiczni nobliści opracowali trzeci rodzaj katalizy (asymetryczną organokatalizę) – w której wykorzystuje się małe cząsteczki organiczne.
Urodzony w Szkocji w 1968 r. David MacMillan początkowo prowadził badania z katalizatorami metalowymi, które łatwo ulegały zniszczeniu pod wpływem wilgoci. Zaczął prowadzić badania nad nowymi, bardziej trwałymi katalizatorami, wykorzystując proste cząsteczki organiczne. Jedna z nich okazała się bardzo dobrym katalizatorem w procesie katalizy asymetrycznej.
Obecnie MacMillan pracuje na Princeton University (New Jersey, USA).
Niemiecki chemik Benjamin List (ur. w 1968 r.) sprawdzał, czy cała cząsteczka enzymu jest faktycznie niezbędna w procesie katalizy. Badał, czy aminokwas prolina może katalizować reakcje chemiczne. Okazało się, że działa wspaniale.
Obecnie pracuje w Max-Planck-Institut fur Kohlenforschung w Muelheim an der Ruhr w Niemczech.
Na podstawie: BNS, bankier.pl
