Nieznane akta o Katyniu - u Amerykanów!

W skład ujawnionych dokumentów wchodzą m.in. akta Departamentu Stanu, Departamentu Obrony i armii Stanów Zjednoczonych dotyczące zbrodni katyńskiej, archiwa prezydentów Franklina Delano Roosevelta, Harry'ego Trumana i Dwighta Eisenhowera, amerykańskich komórek wywiadowczych, materiały z procesu norymberskiego oraz niemieckie materiały przejęte przez armię amerykańską w 1945 roku, w tym filmy i zdjęcia lotnicze Lasu Katyńskiego.

Inicjatywa udostępnienia dokumentów katyńskich z archiwów amerykańskich wyszła od członków Izby Reprezentantów polskiego pochodzenia: Marcy Kaptur z Ohio i Daniela Lipinskiego z Chicago. Poparli ją senator Barbara Mikulski i kongresman Paul Kanjorski. Jest ona także następstwem dyskusji, która odbyła się podczas konferencji na temat Katynia w Bibliotece Kongresu w 2010 roku, zorganizowanej przez Fundację Kościuszkowską, oraz zaangażowania innych osób badających sprawę zbrodni katyńskiej, takich jak na przykład autor książki-bestselleru na ten temat - Allen Paul.

Historyk, profesor Wojciech Materski stwierdził, że te dokumenty nie wniosą zbyt wiele nowych informacji dotyczących samej zbrodni katyńskiej. Jeśli znajdą się tam dokumenty z raportu Specjalnej Komisji Śledczej Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej pod przewodnictwem Raya Maddena, to - jak podkreślił naukowiec - raport ten był opublikowany po raz pierwszy w 1952 roku i wskazywał, że odpowiedzialność za zbrodnię katyńską ponosi Związek Radziecki.

Profesor przypomniał również, że amerykańskie władze, podobnie jak brytyjskie, doskonale wiedziały już czasie II wojny, kto zamordował polskich oficerów. Jednak ówczesny prezydent USA Franklin Delano Roosevelt poświęcił prawdę o zbrodni katyńskiej na rzecz sojuszu ze Stalinem, który miał wesprzeć USA w walce z Japonią. Dlatego, zdaniem naukowca, najciekawsze będą informacje dotyczące zachowania amerykańskich prezydentów odnośnie zbrodni katyńskiej. Między innymi ukazanie, w jakim okresie, w jakim kontekście i który prezydent Stanów Zjednoczonych interesował się tą sprawą. Czy rozważana była kwestia przeproszenia narodu polskiego za stanowisko, jakie w sprawie zbrodni zajęły Stany Zjednoczone.

Profesor Materski podkreślił zarazem, że Polacy z największą niecierpliwością czekają nie na amerykańskie archiwalia, lecz na dokumenty z rosyjskich zbiorów. Ciągle nie ma tak zwanej "listy białoruskiej", która pomogłaby w odszukaniu ponad 3 800 ofiar NKWD zamordowanych na terenie Białorusi. Brakuje też protokołów tak zwanej centralnej "trójki" Kobułow, Mierkułow i Basztakow, którzy organizowali, nadzorowali przebieg zbrodni katyńskiej, na końcu zacierając ślady. Brak też raportów komand śmierci i teczek personalnych zamordowanych Polaków.

Zarazem profesor Materski przypomniał, że Polska czeka na odtajnienie przez Brytyjczyków dokumentów związanych z katastrofą gibraltarską, w której zginął Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier Rządu na Uchodźstwie podczas II wojny światowej, generał Władysław Sikorski.

Na podstawie: IAR, PAP, onet.pl