Nie ma zgody rodziny na pochówek prezydenta Smetony na Litwie
Wilnoteka.lt, 22 sierpnia 2014, 09:52
Antanas Smetona, fot. president.lt
Za 4 lata, w 2018 roku, przypada 100 rocznica odzyskania przez Litwę niepodległości. Przygotowania do obchodów tej historycznej daty już trwają. Jedną propozycji było sprowadzenie na Litwę ze Stanów Zjednoczonych szczątków sygnatariusza Aktu Niepodległości Litwy, prezydenta Litwy Antanasa Smetony. Nie zgadza się na to jednak rodzina pierwszego przywódcy niepodległej Litwy.
Temat pochówku na ziemi ojczystej prochów jednego z twórców litewskiej niepodległości był podejmowany już niejednokrotnie. Zdaniem przedstawicieli Sąjūdisu oraz kilku innych organizacji społecznych, 100 rocznica odzyskania niepodległości to właściwy moment, okazja godnego uczczenia jednego z twórców państwa litewskiego.
Przedstawiciele rządowej komisji, przygotowującej program obchodów 100-lecia odrodzenia niepodległości, zwrócili się w tej sprawie do mieszkających w USA potomków Antanasa Smetony. Konsul honorowa Litwy w USA Ingrida Gertrūda Bublys przekazała jednak informację, że rodzina nie zgadza się na żadne zmiany.
Potomkowie Antanasa Smetony twierdzą, że przeniesienie prochów nie jest możliwe z dwóch względów. Po pierwsze, Antanas Smetona spoczywa w grobie rodzinnym, gdzie są pochowani również inni jego bliscy. Po drugie, nie są oni pewni tego, czy na Litwie jego szczątkom zapewniony zostanie godziwy szacunek. Antanas Smetona jest bowiem niejednoznacznie postrzegany w społeczeństwie litewskim, ma zarówno swoich zagorzałych zwolenników, jak i przeciwników.
Antanas Smetona był pierwszym i ostatnim prezydentem Litwy w okresie przedwojennym. Pierwszy okres jego władzy to lata 1919-1920, drugi 1926-1940. 10 października 1939 roku prezydent Antanas Smetona przyjął sowieckie warunki, na mocy których Litwa przejęła Wileńszczyznę, a w kraju rozmieszczono bazy Armii Czerwonej. Na wiosnę 1940 roku, po sowieckim ultimatum wobec Litwy, był zwolennikiem stawienia oporu przez wojsko, jednak osamotniony w swym przekonaniu zgodził się na przyjęcie warunków Stalina. 15 czerwca 1940 roku zrzekł się stanowiska i uciekł z kraju. Osiedlił się w USA, w Cleveland. Zmarł tragicznie 9 stycznia 1944 r. podczas pożaru. 13 stycznia odbyło się nabożeństwo w katedrze św. Jana w Cleveland, po czym został pochowany w miejscowym Knollwood Mausoleum. W 1975 roku jego prochy przeniesiono do "All Souls Cemetery" w Chardon w Ohio.
Na podstawie: lzinios, BNS, wikipedia.pl
