Nazwisko i w oryginale, i po litewsku...

Łukasz Wardyn i Małgorzata Runiewicz-Wardyn jako jedni z pierwszych 10 lat temu rozpoczęli walkę o prawo do noszenia jednakowego nazwiska. 7 listopada 2016 r. Wileński Sąd Dzielnicowy nakazał Urzędowi Stanu Cywilnego wystawić państwu Wardynom nowy akt zawarcia związku małżeńskiego, w którym nazwisko obywatelki Litwy zostanie zapisane tak samo jak nazwisko małżonka, obywatela Polski, czyli "Wardyn", a nie "Vardyn". 20 września Wileński Okręgowy Sąd Administracyjny nakazał Urzędowi migracji wystawić ich synowi paszport i kartę ID również na nazwisko "Wardyn". Kropkę nad i w sprawie 7 marca postawił Litewski Naczelny Sąd Administracyjny: nazwisko w dokumentach tożsamości powinno być zapisane zarówno w wersji oryginalnej, jak i litewskiej.

Analogiczna decyzja zapadła w innej podobnej sprawie - Pauwels. Pauwelsowie - obywatelka Litwy i jej mąż Belg - byli pierwszą na Litwie rodziną, która 30 lipca 2015 r. doczekała się przychylnej decyzji sądu w sprawie użycia litery "w" w świadectwie zawarcia małżeństwa. Ernesta Pauwels jest też pierwszą obywatelką Litwy, której sąd zezwolił na oryginalny zapis nazwiska w paszporcie. Urząd migracji odmówił. 7 marca 2017 r. Litewski Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że nazwisko w dokumentach tożsamości powinno być zapisane w dwóch wersjach: oryginalnej i litewskiej. 

"W jaki sposób zostanie to wykonane - wciąż jest niezrozumiałe i niejasne" - decyzję sądu skomentowała Ewelina Baliko, prawnik Europejskiej Fundacji Praw Człowieka, która reprezentowała rodziny Wardynów i Pauwelsów przed sądem.

Przed tygodniem Litewski Naczelny Sąd Administracyjny wydał takie samo orzeczenie w dwóch innych podobnych sprawach: Gorecki-Mickiewicz i Jaquet. Obie rodziny natychmiast zgłosiły się od urzędu migracji i otrzymały odpowiedź odmowną. "Odmówiono im wystawienia paszportu zgodnie z decyzją sądu zanim nie zmienią nazwisk dzieci na wersję litewską w Rejestrze Mieszkańców. Oznacza to, że zmuszane są do powrotu do sytuacji, jaka była przed podjęciem decyzji przez sąd. Oczywiście, że tego nie zrobią" - poinformowała Ewelina Baliko.

Do Europejskiej Fundacji Praw Człowieka zgłasza się coraz więcej osób, które mają podobne problemy z zapisem nazwisk. Zazwyczaj są to obywatelki Litwy, które wyszły za mąż za obcokrajowców. Sądy różnych instancji są w trakcie rozpatrywania kilkudziesięciu takich spraw. 

Tymczasem ustawodawcy nie mogą się zdecydować na prawne rozstrzygnięcia, umożliwiające używanie nielitewskich nazwisk w oryginale. Obecnie w Sejmie Litwy są dwa alternatywne projekty ustawy o pisowni nazwisk. Jeden został zgłoszony przez socjaldemokratów, drugi przez konserwatystów. Socjaldemokraci proponują zalegalizowanie pisowni nielitewskich nazwisk alfabetem łacińskim w wersji oryginalnej. Konserwatyści zgłosili projekt ustawy dopuszczający zapis nielitewskich nazwisk w wersji oryginalnej, ale tylko na dalszych stronach paszportu; na pierwszej stronie pozostałoby nazwisko zapisane w wersji litewskiej.

Na podstawie: BNS, efhr.eu