Nauka języka karaimskiego… poprzez śpiew


Na zdjęciu: muzycy z zespołu „Nalšia” , fot. Materiały prasowe
Żywy język karaimski to prawdziwe bogactwo litewskiej wspólnoty Karaimów. Na Litwie w języku tym rozmawia zaledwie 30 osób. Mimo to, miejscowi Karaimi na różne sposoby starają się popularyzować swój język i zachęcają do jego nauki. Najnowsza ich inicjatywa – propozycja nauki języka karaimskiego poprzez naukę śpiewu czterech wybranych piosenek litewskich Karaimów.



Do piosenek tych po raz pierwszy została opracowana aranżacja instrumentalna. Można ich słuchać albo się uczyć melodii i słów – zarówno w sposób tradycyjny, jak i w formie karaoke. A piosenki te to: „Kybyn” („Kybyn”, czyli tradycyjne danie karaimskie), „Utrulamach” („Spotkanie”), „Sziriń el” („Dobrzy ludzie”) i „Iljisi baraskiniń”. Udostępnione zostały na stronie internetowej Litewskiej Wspólnoty Karaimów www.karaim.eu. Teksty piosenek podane są w języku karaimskim oraz w tłumaczeniach na języki litewski i angielski.

Autorem tekstów do utworów „Kybyn”,  „Utrulamach” i „Iljisi baraskiniń” jest urodzony w Trokach karaimski duchowny, poeta, pisarz, działacz społeczny, wybitny przedstawiciel wspólnoty karaimskiej Szymon Firkowicz (Simonas Firkavičius 1897-1982). Gwoli przypomnienia, w 2017 roku w Trokach uczczono jego pamięć poprzez otwarcie skweru jego imienia.  Autorem tekstu do piosenki „Sziriń el” jest karaimski duchowny, kronikarz, historyk Mordechaj Sułtański (1772-1863).

„Niezmiernie się cieszę, że znam język karaimski i piosenki karaimskie. Dziękuję swoim Rodzicom za to, że nie bojąc się niczego, rozmawiali w tym języku w domu i w taki sposób mi go przekazali. Teraz, kiedy nie ma się już czego bać, język znalazł się na krawędzi wymarcia… Być może piosenki w jakiś sposób pomogą utrzymać go przy życiu” – mówi prezes Litewskiej Wspólnoty Karaimów dr Karina Firkavičiūtė. „Byłby to piękny krok na drodze do obchodów w 2022 roku Roku Karaimów na Litwie” – dodaje.

Partnerzy projektu – muzycy z wileńskiego zespołu folklorystycznego „Nalšia”. Kilka melodii solo wykonali Karaimowie Konstantinas Lavrinovičius i K. Firkavičiūtė. Projekt został zrealizowany przy wsparciu Departamentu Mniejszości Narodowych przy Rządzie Republiki Litewskiej.

Więcej informacji na temat kultury muzycznej Karaimów można znaleźć w książce K. Firkavičiūtė „Życie w pieśni karaimskiej”. Książka ukazała się w językach polskim i angielskim ze wstępem również w języku litewskim.


Na zdjęciu: migawki z pracy nad projektem (zespół „Nalšia”, Karina Firkavičiūtė, Konstantinas Lavrinovičius), fot. Materiały prasowe

Język karaimski należy do północno-zachodniej (kipczackiej) grupy języków tureckich. Został wpisany na Listę Języków Zagrożonych UNESCO.


Przypomnijmy, w 2018 roku Wspólnota Kulturalna Karaimów na Litwie obchodziła 30-lecie działalności

Według danych spisu powszechnego mieszkańców z roku 2011 na Litwie mieszka około 240 Karaimów – w Trokach, Wilnie i kilku innych miastach.

W 2022 r. będzie obchodzona 625. rocznica osiedlenia się Karaimów na Litwie. W 1397 roku z wyprawy wojennej przeciw Złotej Ordzie wielki książę litewski Witold sprowadził z Krymu kilkaset rodzin karaimskich i osadził je w Trokach. Stanowili oni tu ochronę osobistą księcia oraz jego siedziby – zamku w Trokach.

Na podstawie: karaim.eu, karaimi. org, osp.stat.gov.lt