Narodowe Centrum Kultury Filmowej poszukuje filmowych wspomnień sprzed lat

Poszukujemy filmowych memorabiliów (fotografii, dokumentów, wspomnień, rekwizytów,  fragmentów filmów), innych pamiątek przedstawiających historię filmową na ziemiach kresowych. Korespondencja z ulubionymi aktorami, stare fotografie kin, dzienniki, wycinki prasowe, bilety, ulotki, listy - dosłownie wszystko, co do tej pory skrzętnie leżało na dnie szuflad lub było zapomniane przez wszystkich, dla NCKF  będzie cennym nabytkiem. Interesuje nas też każda relacja, anegdotka czy notatka z tego okresu. Dzięki tym materiałom możliwe będzie odtworzenie rozwoju historii, kultury filmowej Wilna i Wileńszczyzny.

Warto przypomnieć, że kultura filmowa Wilna w dwudziestoleciu międzywojennym przeżywała swój burzliwy, pełen entuzjazmu rozkwit. Kina wileńskie (Polonia, Helios, Eden, Piccadilly, Iluzja i inne) jak również kina sąsiednich miast powiatowych z różnorodnym, często się zmieniającym programem filmowym cieszyły się wśród widzów ogromną popularnością i zainteresowaniem.

Obok kin premierowych, luksusowych o wnętrzach połyskujących marmurami, nie brakowało również mniejszych, często dusznych  sal. Czasami więc za przyjemność doznania uroków X muzy należało zapłacić nie lada wysiłkiem, pewien widz tak oto dzielił się wrażeniami z oglądania Halki w kinoteatrze Miejskim: Trafiłem na balkon. Zastałem tam ścisk, tłok nie do wytrzymania. Po półtoragodzinnym duszeniu publiczności otwarto drzwi. Wszyscy runęli ku nim. Wyszedłem z tej opresji z sińcami na bokach i trzema wyrwanymi "z mięsem" guzikami u palta, nie mówiąc już o rozerwanej kieszeni.

W 1928 roku w Wilnie rozpoczęła działalność Wileńska Szkoła Filmowa, założona przez Związek Artystów Sztuki Kinematograficznej. Prasa corocznie zachęcała: Rozwijając nadal intensywnie rozpoczętą pracę Związek Artystów Sztuki Kinematograficznej przyjmuje zapisy do szkoły filmowej w Wilnie. Dotychczasowy przebieg pracy w szkole filmowej rokuje dodatnie wyniki. Sekretariat szkoły mieścił się przy ulicy Biskupiej 12. "No i ta wileńska szkoła filmowa. 30 złotych miesięcznie trzeba było za naukę płacić. Zebrało się nas tam ponad 20 osób. Wykładowców mieliśmy bardzo dobrych. Jacobi - uczył angielskiego, a Kruk wywijania szabelką" - przypomina jedna z wileńskich aktorek Halina Krawczykówna. Do aktywnych aktorów  szkoły należeli: Maria Drozdowska, Aleksander Czernis, Stach Pomian, Leon Żukowski, Ryszard Wirszyłło, Leon Puczowski.

Warto nadmienić również  o innych  inicjatywach filmowych  w środowisku wileńskim: Czwartkach Filmowych,  Klubie Filmowym, porankach filmowych na falach radiowych radiostacji wileńskiej świetnie się rozwijającej pod znakomitym kierunkiem kierownika programowego Witolda Hulewicza.

Dlatego zwracamy się z apelem do wszystkich z Państwa, którzy zechcieliby podzielić się wspomnieniami o ciekawych wydarzeniach i postaciach związanych z filmową historią Wilna i Wileńszczyzny.

Czekamy również na relacje osób, którzy  jeszcze pamiętają czar starego kina przed wojną, ognisty temperament charyzmatycznych gwiazdorów i zmysłowe, łamiące serca spojrzenia gwiazd.

Piszcie do nas lub dzwońcie, jeśli macie jakieś zapiski swoich dziadków lub pradziadków albo gdzieś w Państwa domu znajdują się pamiątki, zapomniane dzienniki, wycinki prasowe czy też inne dokumenty na pożółkłym papierze. Bardzo często w rodzinnych archiwach przechowywane są przepiękne zdjęcia, upamiętniające niezwykłe miejsca, być może wśród tych zdjęć znajdą się fotografie z ulubionym aktorem/aktorką filmową, bądź zdjęcia kin. Być może ktoś z Państwa pamięta Wileńską Szkołę Filmową, jej aktorów i pierwsze próby filmowe. Jeśli możecie się z nami podzielić takimi opowieściami i pamiątkami - czekamy na Wasz e-mail lub telefon.

 

Przyniesione  materiały posłużą do opracowania ekspozycji filmowej "Kina Polonia" opowiadającej również o kulturze filmowej na ziemiach polskich w okresie międzywojnia. Zwiedzający będą mogli poznać historię, arcydzieła i wybitnych twórców - reżyserów, aktorów, operatorów, producentów czy kompozytorów, a także dotychczas marginalizowane zjawiskach takich jak kino jidysz lat 30., kinofikacja lat 40. i 50., rozwój AKF-ów czy ewolucję systemu produkcji filmowej. Całość zostanie zaprezentowana przy pomocy bogatego spektrum zabiegów ekspozycyjnych, łączących oryginalne kostiumy, dokumenty, gadżety i fragmenty scenografii z licznymi replikami, instalacjami multimedialnymi, wideoesejami, audiowizualnymi rzeźbami i projekcjami wielkoformatowymi.

Państwa wspomnienia, jak również materiały z domowego archiwum nie zostaną zatem utracone, a znajdą godne miejsce w najważniejszym w Polsce i unikatowym w Europie centrum wiedzy i kultury filmowej.

Zachęcamy do podzielenia się swoimi wspomnieniami! Na informacje o pamiątkach czekamy pod nr. tel. +370 68815155, +370 (5)272 1845, można też pisać e-maile: annamikonis@yahoo.com. Osoba kontaktowa - Anna Mikonis-Railienė.