Most w Chazbijewiczach zostanie zachowany
16 marca br. na stronie internetowej Samorządu Miasta Wilna pojawiła się informacja o planowanym zdemontowaniu mostu w Chazbijewiczach. Miał on zostać zamknięty 24 marca, ale mieszkańcy stanowczo się temu sprzeciwili, zebrali się koło mostu i nie pozwolili robotnikom przystąpić do prac. Sprawę szybko nagłośniły media, na miejscu pojawił się też mer Wilna Remigijus Šimašius.
Tak szybka i aktywna reakcja mieszkańców skłoniła departament do rozpoczęcia procesu objęcia mostu ochroną prawną. „W tym przypadku wyjątkowe i błyskawiczne były reakcja ludzi oraz szczere pragnienie zachowania mostu jako świadka historii i zapadającej w pamięć dominanty krajobrazu. Mieszkańcy wspólnoty kazbejskiej utrzymują bardzo silny osobisty stosunek z reliktem historii. Niekończące się zdjęcia ludzi, na których w tle widać most, najważniejsze wydarzenia z życia, śluby, pogrzeby, imprezy pożegnalne oraz inne momenty z historii i codzienności” – mówi konserwator zabytków Centrum Dziedzictwa Kulturowego Marius Skerniškis, który zajmował się oceną przygotowanej dla rady dokumentacji.
Most na Wace w Chazbijewiczach został postawiony w latach 30. XX wieku (prawdopodobnie ok. 1935 roku) przez polskie przedsiębiorstwo Towarzystwo Akcyjne Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich. Do cennych elementów mostu należą konstrukcja przestrzenna oraz jej części: podstawy, betonowe wsporniki brzegowe, stalowa nitowana przegroda i in. O jego wyjątkowości świadczy również zachowana drewniana przegroda, która również znalazła się na liście cennych obiektów podlegających ochronie.
Zarówno mieszkańcy miejscowości, jak i konserwatorzy zabytków uważają, że możliwe jest odrestaurowanie mostu oraz przystosowanie go do potrzeb ruchu pieszego, rowerowego i transportu lekkiego. „Stara droga grodzieńska, początek dawnej szosy kowieńskiej – to niewyczerpana różnorodność tras pieszych i rowerowych. I piękny krajobraz doliny Waki. Poza tym obok mostu już powstały place rekreacyjne i zabaw dla dzieci” – o zaletach zachowania i odnowienia mostu przekonuje M. Skerniškis.
O wpisanie nieruchomości-obiektów dziedzictwa kulturowego na ministerialną listę mogą starać się zarówno wspólnoty, jak to było w tym przypadku, jak i osoby prywatne, organizacje społeczne oraz instytucje państwowe. Złożone wnioski rozpatruje rada oceniająca podczas specjalnego posiedzenia. Jeśli obiekt posiada wartościowe cechy czy elementy, przyznawana jest mu ochrona prawna oraz określany poziom znaczenia: lokalny, regionalny albo krajowy. Narady te mogą odbywać się w trybie pilnym, jeżeli obiekt jest zniszczony i grozi mu całkowita ruina – tak było w przypadku mostu w Chazbijewiczach.
Na podstawie: madeinvilnius.lt, encyklopedia.pwn.pl
