Modernistyczna architektura Kowna wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO!
„Modernistyczna architektura Kowna wpisana została na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO! To historyczny moment, szczególnie, jeżeli się uwzględni fakt, że modernistyczna architektura Kowna jest dziedzictwem stosunkowo nowym oraz to, jak ważny jest pod względem historycznym i politycznym ten okres, w którym rodziła się i rozwijała nasza nowoczesna państwowość” – w poniedziałek, 19 września, powiedział minister kultury Litwy Simonas Kairys, dodając, że decyzja Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO stała się niespodzianką.
Przed wyjazdem na sesję przedstawiciele Litwy stawiali sobie za cel, by wniosek „Modernistyczne Kowno: Architektura optymizmu, 1919-1939” został zwrócony autorom z zaleceniem o dokonanie w nim drobnych zmian, a nie o doskonalenie go od podstaw.
„Niewiele było szans na to, że Kowno znajdzie się na liście UNESCO” – powiedział litewski minister kultury.
Jak zaznaczył, autorzy wniosku i ambasada Litwy przy UNESCO dokonali prawdziwego wyczynu.
Na zdjęciu: fasada Kasyna Oficerskiego w Kownie, fot. lt.wikipedia.org
Modernistyczna architektura Kowna, nazywana również architekturą Kowna międzywojennego, to grupa obiektów architektonicznych powstałych w tym mieście w latach 1919-1940. Łączą je cechy stylistyczne wspólne dla architektury modernizmu popularnego w owym czasie w Europie Zachodniej. Wśród najbardziej charakterystycznych budowli tego stylu w Kownie są Kasyno Oficerskie, Poczta Główna, kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego, Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego, jak również – inne budowle użyteczności publicznej i domy mieszkalne.
Chronione terytorium ma obejmować dzielnice Naujamiestis (Nowe Miasto) i Žaliakalnis (Zielone Wzgórze).
Na zdjęciu: kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Kownie, fot. lt.wikipedia.org
Zgodnie z założeniami realizacji Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (ang. Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage), architektura modernistyczna Kowna reprezentuje „wyjątkową powszechną wartość” oraz spełnia dwa z dziesięciu kryteriów oceny wniosku (wymagane co najmniej jedno kryterium) – „obiekt przedstawia ważną wymianę ludzkich wartości na przestrzeni dziejów lub w obszarze danego regionu świata w zakresie rozwoju architektury bądź technologii, w sztukach monumentalnych, urbanistyce lub projektowaniu krajobrazu” (kryterium II), jak również – „przedstawia szczególny przykład typu budowli, zespołu architektonicznego lub technologicznego bądź krajobrazu ilustrującego ważny etap w historii ludzkości” (kryterium IV).
Przypomnijmy, Lista Światowego Dziedzictwa zawiera spis obiektów objętych szczególną ochroną UNESCO ze względu na ich unikatową wartość kulturową bądź przyrodniczą.
Odtąd będzie się znajdować na niej 5 obiektów z Litwy: Stare Miasto w Wilnie (1994), Mierzeja Kurońska (2000, wspólnie z Rosją), stanowisko archeologiczne w Kiernowie (2004), południk Struvego (2005, wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Łotwą, Mołdawią, Norwegią, Rosją, Szwecją i Ukrainą) oraz architektura modernistyczna Kowna (2023).
Na zdjęciu: Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego w Kownie, fot. lt.wikipedia.org
Na podstawie: bns.lt, lrkm.lrv.lt, lt. wikipedia.org
