Mniejszości narodowe w Polsce nie są "zakładnikami" sytuacji politycznej

Na posiedzeniu połączonych sejmowych komisji Łączności z Polakami za Granicą oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych J. Borkowski przedstawił informację na temat sytuacji i problemów mniejszości litewskiej w Polsce oraz mniejszości polskiej na Litwie.  

Podkreślił, że Litwa i Polska są państwami Unii Europejskiej, należą do Rady Europy i kraje te obowiązują takie same standardy, które dobrowolnie na siebie przyjęły. Dlatego - jak mówił Borkowski - zarówno Polska jak i Litwa powinny "w tych samych kategoriach mierzyć sytuację mniejszości narodowych".

Ocenił, że w ostatnich latach wśród Polaków nastąpił ogromny postęp w postrzeganiu mniejszości narodowych jako integralnej części polskiego społeczeństwa.

Wiceszef Departamentu Współpracy z Polonią w MSZ Stanisław Cygnarowski przyznał, że najistotniejszym problemem w relacjach polsko-litewskich jest kwestia zwrotu ziemi, nieruchomości zarówno w Wilnie, jak i w rejonie wileńskim. Ten proces - jak mówił - niestety nie postępuje, ze względu m.in. na obowiązujące przepisy prawne na Litwie.

Jako drugi istotny problem wymienił kwestię związaną z możliwością korzystania z edukacji i oświaty przez mniejszość polską mieszkającą na Litwie. Według niego unikalny system szkolnictwa z nauczaniem w języku polskim był zagrożony, a teraz jest jeszcze bardziej, ze względu na nową ustawę oświatową.

Natomiast wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Zbigniew Sosnowski przedstawił dane dotyczące mniejszości litewskiej w Polsce. Jak mówił, według spisu powszechnego z 2002 roku ponad 5,5 tys. osób zadeklarowało narodowość litewską - zamieszkują oni w większości północno-wschodnią Suwalszczyznę, Puńsk i Sejny.

Sosnowski podkreślił, że mniejszość litewska najpełniej korzysta z prawa do edukacji w języku ojczystym spośród wszystkich zamieszkujących Polskę mniejszości; w obecnym roku szkolnym z ponad 650 uczniów i przedszkolaków, około 80 osób, uczy się języka litewskiego jako języka dodatkowego w szkołach polskich lub w grupach międzyszkolnych, a pozostałe osoby uczęszczają do placówek w których prowadzony jest całościowy program w języku litewskim (oprócz wyjątków określonych ustawą).

We wrześniu 2010 roku do użytku zostało oddane nowe liceum w Puńsku; MSWiA wsparło tę inwestycję wydatkiem rzędu ponad 6,5 mln zł, a dodatkowe 300 tys. zł przeznaczyło na wyposażenie.

"Przedstawiciele mniejszości litewskiej mogą dokonywać zmiany imienia i nazwiska na wersję zgodną z brzmieniem i pisownią języka ojczystego" - mówił wiceszef MSWiA.

Głos podczas posiedzenia zabrał też Petras Maksimavičius ze Wspólnoty Litwinów w Polsce, który przedstawił problemy, z jakimi borykają się w Polsce.

"Mamy takie odczucie - my jako Litwini, obywatele Rzeczpospolitej - że czasami byliśmy wykorzystywani w sporach z Republiką Litewską. Źle się dzieje, że tak jest, że naszą sytuacją się spekuluje czasami" - mówił. Podkreślił, że po reformie oświatowej w 1999 roku, która wprowadziła gimnazja, stracili 50 proc. szkół, które - jego zdaniem - miały znaczący wpływ na kondycję oświaty litewskiej w Polsce. Zwracał uwagę także na problem błędów w arkuszach egzaminacyjnych przygotowanych w języku litewskim. Podał przykład, że kilka lat temu uczniowie musieli powtarzać egzamin z matematyki, ponieważ było zbyt wiele błędów. To - według niego - powoduje, że uczniowie wybierają język polski, bo nie chcą się narażać na powtarzanie egzaminów.

Z zarzutem o wykorzystywanie Litwinów w sporach z Litwą nie zgodzili się posłowie obecni na posiedzeniu połączonych komisji.

Na podstawie: Radio "Znad Wilii"