Medyczny Nobel na trzech


Medal Nagrody Nobla, fot. pinger.pl
Dziś w Sztokholmie rozpoczął się „noblowski tydzień”. W tym czasie poznamy wszystkich tegorocznych laureatów. Jako pierwszych ogłoszono zwycięzców w dziedzinie medycyny i fizjologii. Zostali nimi: Amerykanin Bruce Beutler, Francuz Jules Hoffmann oraz pochodzący z Kanady Ralph Steinman - za odkrycia w dziedzinie funkcjonowania układu odpornościowego.
Bruce Beutler i Jules Hoffmann wyjaśnili, jak działa tzw. wrodzony układ odpornościowy (innate immune system). Jest to pierwsza linia obrony systemu immunologicznego, gdy patogeny, takie jak bakterie i wirusy, pokonają bariery fizyczne, chemiczne i biologiczne organizmu. To odpowiedź natychmiastowa, lecz nieswoista (nie jest skierowana przeciwko konkretnym zarazkom).

Zasługą Ralpha Steinmana było odkrycie komórek dendrytycznych, pełniących kluczową rolę w drugiej linii obrony immunologicznej, czyli w tzw. adaptacyjnym układzie odpornościowym (adaptive immune system). Tego rodzaju odporność wytwarza się po tym, jak organizm zetknie się z patogenem i go wyeliminuje, ale jednocześnie zapamięta go tak, żeby można było uruchomić reakcję odpornościową natychmiast po ponownym ataku drobnoustroju.

Oba rodzaje odporności, wrodzonej i adaptacyjnej, funkcjonują dzięki temu, że układ odpornościowy potrafi rozróżnić własne molekuły od obcych, nazywanych antygenami. Są to białka i substancje chemiczne wzbudzające przeciwko sobie odpowiedź odpornościową. Ponieważ organizm wytwarza przeciwko nim ”pasujące” do nich przeciwciała, antygeny nazywane są również generatorami przeciwciał.

Beutler i Hoffmann podzielą się połową nagrody w wysokości 10 mln koron szwedzkich (około 1,5 mln dolarów). Drugą połowę otrzyma Steinman.

Warto przypomnieć, że piętnaście lat temu, 3 października 1996 roku, ogłoszono, że Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury zdobyła polska poetka Wisława Szymborska.

Na podstawie:PAP, inf.wł.