Medal Gabrieli Petkevičaitė-Bitė dla Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą


Dariusz Żybort, prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą, fot. wilnoteka.lt/Eryk Iwaszko
Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą jest w gronie tegorocznych laureatów konkursu organizowanego przez Sejm Republiki Litewskiej. Za działalność filantropijną Komitet został uhonorowany Medalem Gabrieli Petkevičaitė-Bitė „Tarnaukite Lietuvai” („Służcie Litwie”). Medal jest przyznawany od 2011 roku, po raz pierwszy wśród wyróżnionych tym odznaczeniem jest organizacja zrzeszająca mieszkających na Litwie Polaków. Wręczenie medali odbędzie się w dniu urodzin Gabrieli Petkevičaitė-Bitė – 30 marca.
Do tegorocznej edycji nagrody zgłoszonych zostało 40 kandydatów: instytucji, organizacji i osób zaangażowanych w działalność społeczną, charytatywną, działających na rzecz dobrobytu państwa, budowania świadomości obywatelskiej. 12 lutego komisja pod przewodnictwem Stasysa Kašauskasa wytypowała 15 laureatów Medalu Gabrieli Petkevičaitė-Bitė „Tarnaukite Lietuvai”. W gronie tym są m.in. pisarka Gintarė Adomaitytė, nauczycielka Jovita Mišeikienė, leśnik Jonas Mačiulis, historyk Vykintas Vaitkevičius, kulturoznawca Dominikas Petras Akstinas, muzealnik Vytas Rutkauskas.

Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą jest jedyną nagrodzoną w tym roku organizacją społeczną. Wniosek o przyznanie medalu złożył członek SKOnSR Dariusz Lewicki. „Jest niezmiernie miło, kiedy nie tylko Polska, ale i Litwa docenia rzetelną pracę swoich obywateli” –  poinformował Komitet. 

Gabrielė Petkevičaitė-Bitė (18611943) była aktywną działaczką społeczną, publicystką, współpracowniczką litewskich gazet, pisarką, pedagogiem, filantropem. W 1920 roku została wybrana do Sejmu Ustawodawczego z listy Partii Ludowej (Lietuvos valstiečių liaudininkų sąjunga) i jako najstarsza wiekiem posłanka miała zaszczyt otworzyć pierwsze posiedzenie litewskiego sejmu.

Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą został powołany w 1990 roku z inicjatywy Alicji Klimaszewskiej, dziennikarki „Czerwonego Sztandaru” (obecnie – „Kurier Wileński”) Haliny Jotkiałło, lekarza Olgierda Korzenieckiego i zastępcy redaktora naczelnego „Czerwonego Sztandaru” Jerzego Surwiły.

Staraniem Komitetu odnowionych zostało kilkadziesiąt zabytkowych nagrobków i pomników. Pieniądze na prace renowacyjne i konserwatorskie są zbierane podczas kwest na warszawskich Powązkach oraz na cmentarzach w Wilnie i na Wileńszczyźnie. Z inicjatywy Komitetu kilka razy do roku organizowane są akcje sprzątania najstarszej wileńskiej nekropolii, natomiast przed Zaduszkami – zbiórki zniczy, jak również otwarte lekcje historii.

W 2014 roku praca Komitetu została uhonorowana prestiżową Nagrodą im. Aleksandra Gieysztora, przyznawaną za działania na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego. W 2018 r. Komitet otrzymał nagrodę „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski w IV edycji konkursu organizowanego przez Instytut Pamięci Narodowej. Wieloletnia prezes organizacji, obecnie  Prezes Honorowy  Alicja Klimaszewska jest laureatką Nagrody im. Mieczysława Gębarowicza, tytułu „Strażnik Dziedzictwa Rzeczypospolitej” i statuetki św. Krzysztofa przyznawanej za wybitne zasługi dla Wilna.

Na podstawie: lrs.lt, Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą, inf.wł.