Marcin Wicha laureatem Nagrody Literackiej Nike
„Wicha pisze o czułości, której na co dzień się wstydzimy, i robi to w taki sposób, że wstydzić się nie ma za co. (…) Potrafi pokazać rzeczywistość od podszewki i pokazuje to tak, że my, czytelnicy z różnych pokoleń odnajdujemy tam własne emocje” – powiedział przewodniczący jury Nike prof. Marek Zaleski podczas uroczystości ogłoszenia laureata.
„Jeżeli cokolwiek wiem na temat pisania, to wszystkiego tak naprawdę nauczyłem się od drukarzy, od ludzi, którzy zajmują się książką jako przedmiotem. Chciałem podziękować tym ludziom, bez których książka, może jedyne, co po nas zostaje, jako rzecz by nie istniała” – powiedział podczas uroczystości laureat tegorocznej Nike Marcin Wicha, przypominając, że sam zawodowo zajmuje się składem i łamaniem książek.
„Książki, które po nas zostają są zapisem tego, kim byliśmy, co było dla nas najważniejsze, co nas wzruszało, jakie mieliśmy pretensje do siebie, jakich języków chcieliśmy się nauczyć, ale tego nigdy nie zrobiliśmy. Poradniki mówią o kompleksach. To jest niezupełnie świadomie tworzony zapis naszego życia” – mówił M. Wicha. „Teraz moja książka może dołączyć do tych gromadzonych zbiorów, które będą się gdzieś kurzyć, których należałoby się wreszcie pozbyć, oddać do antykwariatu. Taki książki los, to właściwie bardzo piękne” – dodał.
Książka Marcina Wichy „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” ukazała się na początku maja 2017 roku nakładem wydawnictwa Karakter. Składa się na nią kilka esejów poświęconych matce autora i ich trudnej relacji. Punktem wyjścia jest sytuacja, w której narrator porządkuje rzeczy i mieszkanie po swojej zmarłej matce.
„Co zostaje po śmierci bliskiej osoby? Przedmioty, wspomnienia, urywki zdań? Narrator porządkuje książki i rzeczy pozostawione przez zmarłą matkę. Jednocześnie rekonstruuje jej obraz – mocnej kobiety, która w peerelowskiej, a potem kapitalistycznej rzeczywistości umiała żyć wedle własnych zasad. Wyczulona na słowa, nie pozwalała sobą manipulować, w codziennej walce o szacunek – nie poddawała się. Była trudna. Była odważna” – czytamy w oficjalnym opisie książki.
Marcin Wicha wygrał też głosowanie czytelników „Gazety Wyborczej”, towarzyszące Nagrodzie Literackiej Nike. „Literatura to rozmowa. To wspaniałe otrzymać od czytelników taką odpowiedź. To tak jakby ktoś powiedział: rozumiem, co chciałeś powiedzieć, przeżyłem coś podobnego. To nagroda za pisanie, które jest zawsze żmudne i samotne” – powiedział laureat.
Sam autor jest warszawiakiem, z wykształcenia grafikiem. Zajmuje się projektowaniem okładek, plakatów i znaków graficznych. Jego teksty ukazywały się m.in. w „Autoportrecie”, „Literaturze na Świecie” i „Tygodniku Powszechnym”. Przez kilka lat publikował także cotygodniowe rysunkowe komentarze w „Tygodniku Powszechnym”. Za „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” w tym roku otrzymał również Paszport „Polityki”, był także nominowany do Nagrody Literackiej GDYNIA i Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.
W gronie finalistów Nike w tym roku znalazło się 7 spośród 20 nominowanych utworów. Oprócz „Rzeczy, których nie wyrzuciłem” M. Wichy były to: „Sendlerowa. W ukryciu” Anny Bikont, „Druga ręka” Wojciecha Bonowicza, „Rejwach” Mikołaja Grynberga, „Stance” Jerzego Kronholda, „Pamięć operacyjna” Ewy Lipskiej oraz „Mikrotyki” Pawła Sołtysa.
W jury tegorocznej nagrody, któremu przewodniczył Marek Zaleski, zasiedli: Agata Dowgird, Joanna Krakowska, Anna Nasiłowska, Antoni Pawlak, Paweł Próchniak, Paweł Rodak, Joanna Szczęsna oraz Andrzej Werner.
Nike to polska nagroda za najlepszą książkę roku przyznawana od 21 lat. W konkursie startować mogą pozycje ze wszystkich gatunków literackich. Zwycięzca otrzymuje 100 tys. zł i statuetkę. Fundatorami Nike są „Gazeta Wyborcza” i Fundacja Agory. Wśród laureatów nagrody są m.in. Wiesław Myśliwski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Czesław Miłosz, Dorota Masłowska, Olga Tokarczuk i Jerzy Pilch.
Na podstawie: PAP, pl.wikipedia.org, karakter.pl
