Mają odnowić pałac i park w Wace Trockiej


Pałac w Wace Trockiej, fot. lt. wikipedia.org
Zabytki mieszczącej się od ponad dwudziestu lat w obrębie Wilna Waki Trockiej wracają do życia – staraniem miejscowej wspólnoty przed paroma laty odrestaurowana została neogotycka rodowa kaplica Tyszkiewiczów, w planach stołecznego samorządu – renowacja pałacu, natomiast porządkowanie mieszczącego się wokół niego parku już się rozpoczęło. Wartość zaplanowanych robót – około 15 mln euro.




„Chcielibyśmy, by pałac i park stały się atrakcyjnym centrum turystyczno-rekreacyjnym. Miejscem przyjaznym dla rodzin” – mówi dyrektor pałacu Ieva Šiušaitė. Jak twierdzi, sporządzono już projekt prac porządkowych. Jego kosztorys – około 15 mln euro, z czego 11 mln euro przeznaczonych będzie na renowację pałacu.

W pierwszej kolejności mają być uporządkowane systemy inżynieryjne, fasada, drzwi i okna budynku. Zgodnie z projektem, część inwestycji przeznaczona zostanie również na odtworzenie wnętrz.  

Na uporządkowanie parku już wydzielono 3 mln euro. Prace trwają – sporządzono projekt techniczny, otrzymano odpowiednie pozwolenie, wyłoniono wykonawców robót. W planach jest odtworzenie parku – pod koniec XIX wieku zaprojektował go jeden z najbardziej cenionych ówczesnych architektów krajobrazu w Europie Édouard François André.

„Struktura parku dobrze się zachowała. Niczego nowego nie będziemy wynajdowali. Po prostu odnowimy ścieżki, elementy małej architektury, zieleńce… Przywrócimy też bioróżnorodność, która została pierwotnie pomyślana. Sprawdzamy obecnie, czy będzie odpowiednia w naszych czasach” – mówi Giedrė Čeponytė, kierownik Sekcji Zieleńców Wydziału Zagospodarowania Miasta i Ochrony Środowiska Departamentu Gospodarki Miejskiej i Transportu Samorządu m. Wilna. Jak podkreśla, zrezygnowano jedynie z palm i innych roślin egzotycznych, rosnących w oranżerii. Środki na odnowę parku pochodzą z funduszy unijnych.

Stamtąd miałyby również pochodzić pieniądze na renowację pałacu. „Na razie jest tylko propozycja projektu. Jego realizacja na razie się nie rozpoczęła. Dopiero omawiamy ewentualny scenariusz renowacji” – mówi dyrektor pałacu I. Šiušaitė.

Inicjatywy dotyczące zagospodarowania pałacu i parku pojawiały się również wcześniej, jednakowoż ówczesny zarządca dworu w Wace Trockiej – Królewski Związek Szlachty Litewskiej – nie wykonał prac remontowanych w części budynku.

Od 2013 roku zarządcą dworu jest Samorząd m. Wilna, który przejął go od wspomnianego związku. Ostatni większy remont w pałacu przeprowadzono w 1970 roku.

W dworze dość często kręcone są filmy – zarówno litewskie (jak np. „Tadas Blinda”), jak też zagraniczne („Katarzyna Wielka”, „Wojna i pokój” i in.).

Neoklasycystyczny pałac w Wace Trockiej na zamówienie marszałka szlachty guberni wileńskiej Jana Tyszkiewicza wbudowano w latach 1876–1880 wedługł projektu włoskiego architekta Leandro Marconiego. Zaprojektował on tu rezydencję wzorowaną na pałacu w warszawskich Łazienkach.  

Przypomnijmy, przed trzema laty staraniem Wspólnoty Waki Trockiej została odrestaurowana neogotycka rodowa kaplica Tyszkiewiczów pw. Najświętszej Maryi Panny. Poświęcenia nowego ołtarza, który jest wierną kopią oryginalnego, 18 czerwca 2016 r. dokonał metropolita wileński abp Gintaras Grušas. W uroczystości uczestniczył syn ostatniego właściciela Waki Trockiej, Jana Michała Tyszkiewicza, hrabia Zygmunt Tyszkiewicz z rodziną.

Autorką wielu publikacji poświęconych dziejom rodu Tyszkiewiczów jest mieszkająca obecnie w Niemczech wilnianka Liliana Narkowicz. To spod jej pióra wyszły książki poświęcone m.in. pałacowi w Wace Trockiej – „Dzieje dworu i pałacu w Wace” oraz kaplicy w tej miejscowości „Kaplica Tyszkiewiczów w Wace”.

Na podstawie: bns.lt, inf. wł., pl. wikipedia.org