Książka po polsku pamięci Leonidasa Donskisa


Prof. Leonidas Donskis, fot. facebook.com
Pamięć zmarłego przed rokiem prof. Leonidasa Donskisa zostanie uwieczniona również w Polsce. W przygotowaniu jest publikacja wydawnictwa Pogranicze poświęcona myśli twórczej tego filozofa, historyka, eseisty i wykładowcy. Książka będzie zawierała pięć tekstów samego L. Donskisa oraz komentarze do nich autorstwa m.in. Marci Shore, Krzysztofa Czyżewskiego, Jarosława Hrycaka, Gintautasa Mažeikisa, Eligijusa Aleksandravičiusa, Timothy'ego Snydera.

"Śmierć profesora Leonidasa Donskisa była wielkim wstrząsem dla jego przyjaciół zarówno na Litwie, jak też w Polsce, dlatego nie mieliśmy wątpliwości, że powinniśmy uwiecznić jego pamięć. Sądzimy, że książka to najlepszy sposób, by to zrobić. Postanowiliśmy, że w publikacji poświęconej L. Donskisowi będzie nie tylko jego twórczość, ale również teksty znanych autorów o profesorze. Nie mam wątpliwości, że po ukazaniu się książka zostanie zaprezentowana w największych miastach Polski" - mówi attaché ds. kultury w Ambasadzie Republiki Litewskiej w Polsce Rasa Rimickaitė.

Publikacja ukaże się nakładem wydawnictwa Pogranicze. Leonidas Donskis był częstym gościem działającego w Sejnach ośrodka "Pogranicze - sztuk, kultur, narodów" i wieloletnim partnerem we współpracy. Wydanie książki przy wsparciu finansowym S.A. "Kauno tiltai" planowane jest na początek nadchodzącego roku. Trwają rozmowy z Funduszem Otwartej Litwy w sprawie możliwości przetłumaczenia książki również na język litewski.

"Rozszerzyliśmy nieco formułę książki. Przygotowywana jest po polsku i po angielsku, oryginalnym tekstom L. Donskisa będą zaś towarzyszyły teksty i komentarze amerykańskiego historyka, specjalisty historii Europy Środkowej i Wschodniej oraz Holokaustu Timothy’ego Snydera, działacza społecznego, kawalera Orderu Wielkiego Księcia Giedymina prof. Krzysztofa Czyżewskiego, prof. historii z Uniwersytetu Yale Marci Shore, prof. historii Jarosława Hrycaka z Ukrainy, dr. hab. Egidijusa Aleksandravičiusa, filozofa Gintarasa Mažeikisa. Małżonka profesora Jolanta dała nam możliwość korzystania z archiwum zdjęć L. Donskisa" - powiedziała kierownik Fundacji "Pogranicze" Małgorzata Sporek-Czyżewska. W Polsce ukazuje się niemało książek litewskich autorów. Dokładnie przed rokiem wydana została w języku polskim ostatnia książka L. Donskisa "Notes szetejnieński", w tym roku natomiast światło dzienne ujrzał zbiór poezji Tomasa Venclovy.

Leonidas Donskis urodził się 13 sierpnia 1962 roku w Kłajpedzie. W 1985 roku ukończył tam studia na Wydziale Sztuki Teatru w Konserwatorium Litewskim, gdzie studiował język litewski, literaturę oraz reżyserię teatralną. W 1987 roku został absolwentem filozofii na Uniwersytecie Wileńskim, a trzy lata później uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na tej uczelni. Od początku lat 90. pracował jako nauczyciel akademicki, początkowo na Uniwersytecie Kłajpedzkim, z czasem prowadził wykłady także na uczelniach w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Szwecji, Finlandii, Estonii i na Węgrzech. W 1999 uzyskał stopień doktora nauk społecznych na Uniwersytecie Helsińskim. Od 2002 roku był profesorem na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Kownie. Pełnił tam funkcję dziekana wydziału nauk politycznych i dyplomacji.

Jest autorem 16 książek i ponad 500 artykułów poświęconych teorii polityki, historii idei, filozofii kultury i literatury. W Polsce nakładem Wydawnictwa Kolegium Europy Wschodniej w roku 2015 ukazały się jego dwie książki: wybór esejów "Władza, wyobraźnia i pamięć" oraz tom rozmów z Tomasem Venclovą "Poszukiwanie optymizmu w epoce pesymizmu". Razem z Zygmuntem Baumanem napisał książkę "Moral Blindness: The Loss of Sensitivity in Liquid Modernity", która ukazała się w 2013 roku nakładem anglojęzycznego wydawnictwa Polity Press. Sam Donskis pisał po litewsku i angielsku, zaś jego teksty tłumaczone były między innymi na polski, włoski, duński, estoński, francuski, niemiecki, szwedzki, hiszpański, węgierski, rosyjski i ukraiński.

Donskis był także zaangażowany w sprawy polityczne. Od 2003 roku był członkiem Parlamentu Europejskiego ds. Kultury. Za promowanie tolerancji i równych szans w społeczeństwie Komisja Europejska przyznała mu w 2004 roku status Ambasadora Różnorodności na Litwie. W 2009 r. uzyskał mandat posła do Parlamentu Europejskiego jako lider listy wyborczej Ruchu Liberalnego. W wyborach do PE w 2014 r. nie ubiegał się o reelekcję. "Wystarczy - mówił w rozmowie z Piotrem Kępińskim. - Polityka nigdy nie była moim zawodem". 

Litewski filozof, eseista i myśliciel, nauczyciel akademicki, wybitny intelektualista i eurodeputowany VII kadencji Leonidas Donskis zmarł 21 września 2016 roku. Zmarł nagle na wileńskim lotnisku, szykując się do podróży na Ukrainę. Miał 54 lata.

Na podstawie: lrkm.lt, pogranicze.sejny.pl, inf. wł.