Inauguracja obchodów jubileuszu 50-lecia odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie
Wtorkowa uroczystość rozpoczęła się o godz. 11.15, ponieważ 17 września 1939 r. o godz. 11.15 zatrzymał się zegar na wieży Zamku Królewskiego bombardowanego przez Niemców. Godzinę 11.15 wskazywał przez wszystkie dni i miesiące okupacji, aż do czasu zniszczenia.
„Choć wskazówka zegara zamarła na godz. 11.15 na 32 lata, to w polskich sercach nigdy nie zgasła nadzieja na odbudowę Zamku Królewskiego, na odbudowę Polski po zgliszczach drugiej wojny światowej, wreszcie na odzyskanie niepodległości, na odzyskanie wolnej, suwerennej Rzeczypospolitej” – powiedział premier Mateusz Morawiecki.
„Zamek Królewski był takim miejscem, takim symbolem, na odbudowę którego Polacy czekali. I jego odbudowę zawdzięczamy przede wszystkim narodowi polskiemu, wspaniałym ludziom, którzy nie dali umrzeć sprawie polskiej i którzy Zamek Królewski traktowali jako swego rodzaju symbol tej odbudowy” – dodał.
Szef rządu przypomniał, że 17 września 1971 roku położono tzw. pierwszą cegłę pod odbudowę Zamku. „To piękny symbol, że Polacy potrafili bronić swojej tożsamości i w skuteczny sposób walczyć o wolność, ale walczyć także o prawdę właśnie w czasach komunistycznego zniewolenia, bo to nie komunistom przecież zawdzięczamy odbudowę Zamku Królewskiego, tylko narodowi polskiemu” – podkreślił premier.
W specjalnym dyplomie okolicznościowym słowa do uczestników uroczystości skierował również prezydent Andrzej Duda, który objął patronat honorowy nad jubileuszem.
„W hołdzie dla ofiarności i patriotyzmu wielkiej społeczności Polaków w kraju i za granicą – darczyńców na rzecz odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Z uznaniem i wdzięcznością dla wszystkich zaangażowanych w to dzieło społeczników, uczonych, muzealników oraz budowniczych, dla podkreślenia szczególnego miejsca, jakie zajmuje w naszych dziejach ta budowla, będąca jednym z najważniejszych symboli «Świętej miłości kochanej ojczyzny», suwerennej, polskiej państwowości oraz dramatycznych zmagań w jej obronie” – napisał prezydent.
„W przekonaniu, że troska jaką otaczamy materialne pomniki historii i sztuki, świadków żywotności i siły duchowej naszego narodu współtworzy fundamenty dobrej przyszłości Rzeczypospolitej i jej obywateli” – dodał prezydent.
Wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński wskazał, że decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego podjęła ówczesna władza państwowa, ale była to „decyzja, która została przejęta i upodmiotowiona przez polskie społeczeństwo i polski naród, który od czasu zniszczenia Zamku czekał na jego odbudowę, chciał tej odbudowy i ją zrealizował”.
Jak mówił, „to jest także moment, żeby przypomnieć tych wszystkich ludzi, którzy wtedy byli najbardziej zaangażowani w tę odbudowę – prof. Lorentz, prof. Zachwatowicz, Bogusławski, Gieysztor”. „Setki, tysiące ludzi polskiej kultury, dzięki którym Zamek Królewski w Warszawie został odbudowany” – zaznaczył.
Poinformował, że obchody 50-lecia podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego są wzbogacone o renowację, np. Sali Tronowej.
„Będziemy kontynuowali prace nad wszystkimi elementami, które jeszcze potrzebują wsparcia konserwatorskiego i wsparcia decyzji finansowych” – zapowiedział Gliński. „Jeszcze raz wielkie podziękowania dla wszystkich, którzy dbają o nasz Zamek. Pamiętajmy, że ten nasz symbol tożsamości i podmiotowości polskiej pięknie góruje tutaj na Skarpie Wiślanej w naszej polskiej, kochanej stolicy” – powiedział minister kultury.
Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Wojciech Fałkowski przypomniał, że „te mury, które w tej chwili oglądamy w takim pięknym wystroju, zostały pieczołowicie odbudowane” z zachowaniem uratowanych fragmentów. „Uratowane części murów, zdobień, złoceń, nawet dzisiaj możemy zobaczyć, bo zostały one wklejone, winkrustowane w mury odbudowywanego Zamku” – powiedział.
Obchody jubileuszu zaplanowane zostały na 4 lata – od 2021 roku do roku 2024, kiedy przypada 50. rocznica oddania gmachu w stanie surowym oraz 40. rocznica udostępnienia Zamku publiczności. W tym czasie Zamek Królewski będzie organizować wydarzenia zarówno odwołujące się do historycznej przeszłości, jak i promujące obecną działalność.
Patronat Honorowy nad jubileuszem objął Prezydent Andrzej Duda. Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński został przewodniczącym Komitetu Honorowego.
Decyzję o powojennej odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie, finansowanej ze składek społecznych podjęło 19 stycznia 1971 r. Biuro Polityczne KC PZPR pod przewodnictwem Edwarda Gierka. „Nie bez znaczenia dla podjęcia tej decyzji były krwawe wydarzenia Grudnia 1970 na Wybrzeżu, które wymusiły na rządzących spełnienie niektórych społecznych oczekiwań także w sferze kultury” – głosi komentarz historyczny na stronie internetowej muzeum rezydencji, w którym przypomniano też, że 26 stycznia 1971 r. odbyło się inauguracyjne posiedzenie Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie.
Uroczyste udostępnienie publiczności dawnej siedziby królów Rzeczypospolitej nastąpiło 30 sierpnia 1984 r., jednak jeszcze przez kilka kolejnych lat trwały prace wykończeniowe. Kontynuacją dzieła odbudowy Zamku Królewskiego były już w wolnej Polsce – jak podaje placówka muzealna – rewitalizacja Arkad Kubickiego w 2009 roku, remont i aranżacja wnętrz pałacu Pod Blachą w 2011 roku oraz rekonstrukcja Ogrodów Zamkowych w roku 2019.
Zamek Królewski wraz ze Starym Miastem w Warszawie od 2 września 1980 r. jest wpisany na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO.
Na podstawie: PAP, zamek-krolewski.pl
