Dzisiaj – 72. rocznica śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego
„Kochajcie ojczystą ziemię. Kochajcie swoją świętą wiarę i tradycję własnego Narodu. Wyrośnijcie na ludzi honoru, zawsze wierni uznanym przez siebie najwyższym wartościom, którym trzeba służyć całym swoim życiem” – tak brzmiało motto rotmistrza Witolda Pileckiego.
W poniedziałek, 25 maja, odbedzie się (początek o godz. 12 czasu litewskiego) konferencja online dedykowana Rotmistrzowi. Jej współorganizatorkami są europosłanki Anna Fotyga i Rasa Juknevičienė z nieformalnej grupy zajmującej się pamięcią historyczną w Parlamencie Europejskim. Podczas konferencji o swoim ojcu opowiedzą Zofia Pilecka-Opułowicz oraz Andrzej Pilecki. W konferencji udział wezmą także historycy prof. Grzegorz Berendt z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz Simonas Jazavita, historyk z Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Wsparcia merytorycznego udzlielił Pilecki-Institut. Wcześniej w Gdańsku oraz w Wilnie, gdzie mieszkała rodzina Pileckich, organizatorzy upamiętnienia Rotmistrza złożyli kwiaty. W złożeniu kwiatów w Wilnie na Zarzeczu przy domu przy ul. Užupio 7 udział wzięli również m.in. ambasador RP na Litwie Urszula Doroszewska, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie Marcin Zieniewicz, europosłowie R. Juknevičienė i Andrius Kubilius, posłowie Mantas Adomėnas, Emanuelis Zingeris, Ingrida Šimonytė, Gabrielius Landsbergis.
Instytut Polski w Wilnie, partner poświęconych rtm. Witoldowi Pileckiemu obchodów na Litwie – przez dwa dni – 25-26 maja br. – udostępnia na swoim kanale YouTube dokument fabularyzowany „Pilecki” w reżyserii Mirosława Krzyszkowskiego (z napisami w języku litewskim).
Przypomnijmy, 19 września 2019 roku Parlament Europejski przyjął rezolucję, w której wezwał do ustanowienia Międzynarodowego Dnia Bohaterów Walki z Totalitaryzmem, który miałby być obchodzony 25 maja – w rocznicę egzekucji rtm. Witolda Pileckiego. Kolejny krok należy teraz do Komisji Europejskiej (KE). Na początku maja br. w imieniu liczącej kilkudziesięciu europosłów z różnych krajów i partii nieformalnej grupy zajmującej się pamięcią historyczną list do KE podpisało kilkunastu deputowanych. Apelują w nim o wdrożenie rezolucji Parlamentu Europejskiego.
Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku w Ołońcu w Rosji. Od 1910 roku rodzina Pileckich zamieszkała w Wilnie. Już przed I wojną światową W. Pilecki należał do zakazanego przez władze rosyjskie harcerstwa. Po wybuchu wojny i zajęciu Wilna przez Niemców w 1915 roku przeniósł się wraz matką i rodzeństwem do majątku stryja w Hawryłkowie niedaleko Witebska. Naukę kontynuował w rosyjskim Orle. W 1916 roku założył tam własną drużynę harcerską. W 1918 roku W. Pilecki wraz z innymi harcerzami opuścił Orła i przedostał się na tereny odradzającej się Polski. Pod koniec 1918 roku W. Pilecki wziął udział w walkach polskiej Samoobrony, która w dniu 31 grudnia wyparła Niemców z Wilna. Po nadejściu do Wilna oddziałów bolszewickich kontynuował walkę w partyzanckim „pułku paniczów” pod wodzą Jerzego Dąmbrowskiego „Łupaszki”. Maturę zdał w 1921 roku. Kontaktów z harcerstwem jednak nie stracił. Z raportu Komendy Harcerskiej w Kownie z 1919 wynika, że był drużynowym VIII drużyny im. Adama Mickiewicza w Wilnie. W latach 1918–1921 służył w Wojsku Polskim, walczył podczas wojny z bolszewikami. Jako kawalerzysta brał udział w obronie Grodna. 5 sierpnia 1920 roku wstąpił do 211 Pułku Ułanów i w jego szeregach walczył w Bitwie Warszawskiej, bitwie w Puszczy Rudnickiej. Dwukrotnie odznaczony został Krzyżem Walecznych. Po wojnie zdemobilizowany.
We wrześniu 1939 roku jako podporucznik rezerwy uczestniczył w walkach z Niemcami pod Piotrkowem Trybunalskim. W okupowanej Warszawie współtworzył konspiracyjną organizację wojskową, Tajną Armię Polską.
Aby zdobyć materiały wywiadowcze o tworzonych przez hitlerowców obozach koncentracyjnych, dobrowolnie dał się hitlerowcom uwięzić podczas łapanki w Warszawie. Trafił do Auschwitz. Założył tam wśród więźniów konspiracyjną organizację, przekazywał na zewnątrz informacje o ludobójstwie w obozie. Uciekł z Auschwitz w 1943 roku. Walczył w Powstaniu Warszawskim, po upadku powstania trafił do niewoli niemieckiej.
Wrócił do Polski, by prowadzić działalność wywiadowczą na rzecz II Korpusu gen. Władysława Andersa. Został schwytany przez UB, był torturowany i w 1948 roku skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano strzałem w tył głowy 25 maja 1948 roku w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Miejsce jego pochówku nie zostało ujawnione przez władze komunistyczne. Prawdopodobnie ciało rotmistrza wrzucono, wraz z innymi ofiarami, do dołów śmierci na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach.
W 1995 roku Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 roku – Orderem Orła Białego. We wrześniu 2019 roku na placu przed Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku odsłonięto pomnik tego bohatera.
Na podstawie: PAP, IAR, bns.lt, pl.wikipedia.org, facebook.com/Lenkijosinstitutas
