Dzień Polski w Centrum Ukraińskim
Dzień Polski odbędzie się 27 maja 2023 r., w Centrum Ukraińskim, mieszczącym się przy ulicy T. Ševčenkos 31 w Wilnie, w budynku Akademii Oświaty Uniwersytetu Witolda Wielkiego. Podczas wydarzenia można będzie obejrzeć wystawę o Jerzym Nowosielskim (decyzją Sejmu Rzeczypospolitej rok 2023 został ogłoszony „Rokiem Nowosielskiego”), można będzie spróbować tradycyjnych potraw polskich – bigosu, szarlotki oraz jabłek polskich, można będzie nabyć polskie książki, które wystawi polska księgarnia w Wilnie „Elephas”, jak również można będzie wziąć udział w warsztatach edukacyjnych (tkackich i plastycznych). Warsztaty głównie skierowane są do dzieci i młodzieży.
W drugiej części Dnia Polskiego zapraszają na koncert, podczas którego wystąpią młodzi, utalentowani artyści z Wileńszczyzny, prawdziwi reprezentanci kultury polskiej, którymi chlubić się może zarówno Litwa i Polska. Na program koncertu złoży się muzyka poważna, taniec ludowy i muzyka popularna. Wystąpią: laureatka konkursów międzynarodowych Ewa Rawłuszewicz (sopran; akompaniuje Audra Telksnytė), Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Tańca „Sto uśmiechów” oraz piosenkarka, finalistka „The Voice of Poland’2022” Ewelina Gancewska.
Wszystkie wydarzenia Dnia Polskiego w Centrum Ukraińskim są darmowe.
Program
- Godz. 13.00 – degustacja polskich dań (bigos, szarlotka, polskie jabłka), zajęcia edukacyjne dla dzieci, prezentacja wystawy o Jerzym Nowosielskim, sprzedaż polskich książek.
- Godz. 14.00 – koncert, podczas którego wystąpi laureatka konkursów międzynarodowych Ewa Rawłuszewicz (sopran; akompaniuje Audra Telksnytė), Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Tańca „Sto uśmiechów” oraz piosenkarka, finalistka „The Voice of Poland’2022” Ewelina Gancewska.
Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Centrum Ukraińskie. Partnerzy: Dom Kultury Polskiej w Wilnie, Księgarnia „Elephas”, Centrum Kultury w Solecznikach.
Wykonawcy:
- Ewa Rawłuszewicz - zwyciężczyni wielu krajowych i międzynarodowych konkursów wokalnych. Jesienią 2022 r. zdobyła „Grand Prix” VI Międzynarodowego Konkursu Muzycznego dla Młodzieży „Premio Scarlatti”, 1 miejsce w Międzynarodowym konkursie wokalnym w Wiedniu „Grand Prize Virtuoso”, a także 1 miejsce w Międzynarodowym konkursie wokalnym American Protege (USA). W 2023 r. Ewa Rawłuszewicz zajęła I miejsce w Międzynarodowym Konkursie Solowej Wokalistyki Sakralnej „ARS ET GLORIA” w Katowicach. Ewa jest uczennicą klasy III Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie, a swój kunszt wokalny kształci u boku litewskiej śpiewaczki operowej Raimondy Tallat-Kelpšaitė w Szkole Muzycznej im. Balysa Dvarionasa.
- Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Tańca „Sto uśmiechów” jest zespołem artystycznym, reprezentującym Liceum im. A. Mickiewicza w Wilnie. Zespół od 27 lat aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym miasta i kraju. Brał udział w wielu międzynarodowych imprezach i festiwalach, organizowanych na Litwie, Łotwie, Ukrainie, Węgrzech, Hiszpanii, Białorusi, w Polsce, Hiszpanii, Bułgarii i Macedonii Północnej. Celem działalności zespołu jest promowanie i rozpowszechnianie wśród litewskiej i zagranicznej publiczności polskiej kultury, będącej częścią pielęgnowanej tradycji i tożsamości narodowej, a nie echem przeszłości. Zespół jest laureatem wielu festiwali i konkursów, zarówno na Litwie, jak i za granicą. „Sto uśmiechów” cieszy się uznaniem widzów, a cieszące się popularnością występy były wielokrotnie nagradzane. Kierownik zespołu: Danuta Grydź.
- Ewelina Gancewska – jest studentką Litewskiej Akademii Teatru i Muzyki (wokal klasyczny), nauczycielką w szkole muzycznej LMTA „MuMo”, kierowniczką zespołu „Cztery Plus”, finalistką polskiego programu telewizyjnego „The Voice of Poland”. Artystka podąża ścieżką kariery, występując jako piosenkarka na scenie polskiej i litewskiej. Od najmłodszych lat gra, śpiewa oraz wspiera akcje charytatywne.
Warsztaty
1) Warsztaty tkania barwnych krajek (cienkiego paska) na bardku lub tabliczkach czy plecenia sznureczków na kółeczku tkackim.
Na warsztatach będziemy się uczyć tkania krajek, inaczej pasów, pasmonów, taśm, przy użyciu bardka. Krajka to ludowy wyrób dekoracyjny w postaci wąskiego paska, bardko to proste urządzenie inaczej deseczka tkacka do tworzenia przesmyku.
Tkactwo tabliczkowe to technika ręcznego tkania ozdobnych wstążek (krajek) za pomocą krosienek tabliczkowych. Technika ta sięga starożytności, fascynuje bogactwem możliwości, pomimo bardzo prostych narzędzi. Była używana do tkania ozdobnych, wzorzystych pasków do strojów i użytku domowego.
Sznureczki można pleść za pomocą specjalnych dysków. W zależności od ich kształtów otrzymamy różne kształty gotowego sznurka.
Warsztaty poprowadzi muzealniczka Anna Woronieckaja z Centrum Imprez w Białej Wace.
2) Warsztaty plastyczne.
Podczas warsztatów plastycznych starsze dzieci będą miały szansę poznać pełen kolorów świat polskich strojów ludowych oraz przygotować własną kukiełkę. Ich młodsi koledzy będą mogli za to zanurzyć się w świecie postaci z ulubionych polskich bajek i kreskówek. Warsztaty poprowadzi Anna Krawczyk z Instytutu Polskiego w Wilnie.
Partnerzy: Dom Kultury Polskiej w Wilnie rozpoczął swą działalność w 2001 r.
Do priorytetów w działalności DKP należy edukacja kulturalna, polegająca na promowaniu polskiej literatury i sztuki wśród mieszkańców Wileńszczyzny oraz wspieraniu lokalnego ruchu artystycznego i innej działalności kulturalnej. Ważnym zadaniem tej instytucji jest również kultywowanie lokalnych tradycji, folkloru, ocalenie od zapomnienia wszystkich wartości, które od wielu pokoleń kształtowały tożsamość narodową Polaków na Wileńszczyźnie.
Księgarnia „Elephas” od 25 lat dostarcza czytelnikom książki w języku polskim. Od 2017 roku mieści się w Domu Kultury Polskiej przy ulicy Naugarduko 76. W ofercie księgarni są nie tylko książki, ale i polskie czasopisma, kalendarze, karnety na różne okazje i wielki wybór gier planszowych i edukacyjnych. Księgarnia prowadzi również sprzedaż wysyłkową na terenie Litwy przez stronę internetową.
Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego – jest samorządową jednostką, której podstawowym celem statutowym jest prowadzenie działalności kulturalnej, polegającej na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury, rozpoznawaniu oraz pobudzaniu zainteresowań i potrzeb kulturalnych mieszkańców rejonu solecznickiego. Zachowanie tradycji ludowej, pieśni i tańca, szczególnie jest pielęgnowane przez ludowe zespoły amatorskie, działające przy Centrum Kultury w Solecznikach.
Centrum Kultury w Solecznikach realizuje zadania z zakresu edukacji artystycznej dzieci, młodzieży i dorosłych poprzez organizację czasu wolnego, prowadzenie różnorodnych zajęć oraz kół zainteresowań, wspiera twórczość etniczną i amatorską, promuje ich dorobek poprzez możliwość uczestniczenia w przedsięwzięciach na szczeblu nie tylko regionalnym, krajowym ale i międzynarodowym.
Jerzy Nowosielski (1923–2011): malarz, teolog prawosławny, myśliciel – jeden z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku. Jako syn ukraińskiego Łemka i spolonizowanej Austriaczki był wychowywany na pograniczu kultury polskiej i ukraińskiej, a jego sztuka stanowi wspólne dziedzictwo i chlubę Polski i Ukrainy.
Malarstwo Nowosielskiego jest przykładem spójnej estetyki, opartej na teologii ikony i duchowości prawosławia. Istotną częścią tego dzieła jest religijne malarstwo ścienne; artysta projektował wystrój świątyń różnych obrządków – jednak potrafił wykorzystać dziedzictwo Bizancjum także w malarstwie świeckim: pejzażu, akcie, abstrakcji. Jego niepowtarzalny styl kształtował się na skrzyżowaniu tradycji Zachodu i Wschodu: awangardy i sztuki bizantyjskiej. Z surrealizmu przejął atmosferę dwuznaczności i tajemnicy. Z ikony – hieratyczność, mocny kontur i płaskość form, oraz głęboką symbolikę światła i koloru. W sztuce Nowosielskiego, tak jak w tradycji bizantyjskiej, cała rzeczywistość podlega uświęceniu. Malarskie przekształcenie jest nie tyle redukcją, co stężeniem, maksymalnym zagęszczeniem rzeczywistości, dążeniem do ukazania istoty świata. To malarstwo – z jego kolorystyczną harmonią i ładem, z niewzruszoną logiką kompozycji – jest wyrazem akceptacji rzeczywistości. Ukryta w tych obrazach zgoda ze światem może być dla oglądających wielką pociechą.
Potężna, artystyczna wizja Nowosielskiego, zakorzeniona w tradycji awangardy, odwołuje się do bogactwa tradycji II Rzeczypospolitej, ale także do całej kultury śródziemnomorskiej: antyku, Egiptu, sztuki starochrześcijańskiej z czasów jedności Kościoła: zabytków z terenów Syrii, Mezopotamii, Etiopii, Kapadocji. Zarówno polsko-ukraiński kontekst kulturowy, jak i bogactwo odwołań, świadczą o niezwykłym potencjale ukrytym w tradycji i historii tej właśnie części Europy. Twórczość Nowosielskiego może być odbierana jako kontynuacja sztuki regionu, zwierciadło wspólnej tożsamości, ale także jako pewien drogowskaz, impuls dla dalszego rozwoju.
Dzień Polski w Centrum Ukraińskim
Centrum Ukraińskie w Wilnie
27 maja 2023 r., godz. 13.00
