Dialog historyczny pomaga zrozumieć przeszłość i przyszłość
Jak poinformowali organizatorzy, celem konferencji jest „retrospektywne spojrzenie na procesy państwotwórcze, które przebiegały w Europie w XX wieku, na prawne regulacje statusu mniejszości narodowych i etnicznych oraz na stosunki społeczno-ekonomiczne i kulturowe narodu tytularnego państwa z mniejszościami narodowymi”. Ich zdaniem pomoże to w zrozumieniu współczesnych problemów współobecności różnych grup narodowych i etnicznych nie tylko na terytorium jednego państwa, lecz także w kontaktach z macierzystymi społecznościami innych krajów.
W konferencji biorą udział nie tylko naukowcy, lecz także przedstawiciele organizacji społecznych, studenci, politycy i goście honorowi. Wśród nich znaleźli się: posłowie na Sejm RL Wanda Krawczonok, Jarosław Narkiewicz, Michał Mackiewicz i Czesław Olszewski, starosta klubu parlamentarnego AWPL-ZChR Rita Tamašunienė, dyrektor Departamentu ds. Mniejszości Narodowych przy Radzie Ministrów RL dr Vida Montvydaitė, nowy doradca prezydenta Andrzeja Dudy ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Bogusław Winid oraz zastępca ambasador Polski na Litwie Grzegorz Poznański.
„Nie wątpię, że dzięki tak licznej obecności przedstawicieli wielu ośrodków naukowych z Polski i Litwy oraz przedstawicieli z Czech, Niemiec, Włoch i Białorusi ta nasza konferencja pozwoli lepiej zrozumieć naszą przeszłość, pewne zaszłości, mity i stereotypy, współczesne problemy i zagrożenia, a także spojrzeć w przyszłość” – powiedział podczas uroczystej inauguracji konferencji prezes SNPL prof. dr Henryk Malewski. Powitał zgromadzonych i wyraził nadzieję, że uda się rzeczowo poruszyć wiele kwestii, niezależnie od indywidualnych poglądów politycznych. „Naukowiec musi być obiektywny” – podkreślił. Krótko przypomniał także historię SNPL oraz wspomniał o poprzedniej konferencji, która poświęcona była oświacie i w której wziął udział marszałek Sejmu Litwy Viktoras Pranckietis.
W imieniu prezydenta Polski Andrzeja Dudy list do uczestników konferencji przeczytał jego doradca Bogusław Winid. Prezydent wspominał w nim swoją niedawną wizytę w Wilnie. Przekazał zgromadzonym pozdrowienia oraz wyrazy uznania za aktywność SNPL i ogólnie mniejszości narodowych jako ważnego aspektu promowania międzynarodowego dialogu.
Głos zabrała także dr Vida Montvydaitė z Departamentu ds. Mniejszości Narodowych. Zachęcała młodszych prelegentów do wzięcia udziału w ogłoszonym przez departament konkursie prac dyplomowych (licencjackich, magisterskich i doktoranckich – w różnych językach) dotyczących mniejszości narodowych.
Słowo w imieniu Ambasady Polski na Litwie przekazał Grzegorz Poznański. Podkreślił, że ta konferencja jest szczególnie ważna, ponieważ znakomicie wpisuje się w obchody stulecia niepodległości Polski, Litwy oraz innych krajów europejskich. Mówił o znaczeniu dialogu historycznego, który pomaga budować inny – bardziej współczesny i międzynarodowy – i dlatego jest ważny i potrzebny nie tylko dla samych naukowców, lecz także polityków, o czym – jego zdaniem – świadczą ich przemówienia oraz sama obecność na konferencji.
Konferencja ma charakter interdyscyplinarny, ponieważ jej organizatorom zależało na stworzeniu jak najpełniejszego obrazu omawianych kwestii. Dlatego do udziału w niej zaprosili historyków, socjologów, politologów, prawników, ekonomistów, kulturoznawców oraz przedstawicieli innych dyscyplin naukowych. Łącznie podczas konferencji zaprezentowanych zostanie ponad 60 referatów. Ostatniego dnia konferencji, w sobotę o godz. 9.30 odbędzie się otwarta dysksuja, podczas której przedstawione zostaną syntezy poszczególnych paneli, a uczestnicy spróbują dokonać podsumowania obrad.
Pełny program konferencji moźna znaleźć tutaj.
Galeria z inauguracji konferencji dostępna jest tutaj.
Pierwszy wykład zatytułowany „Dylematy polsko-litewskiego patrioty przed odzyskaniem niepodległości. Nad lekturą »Dzienników« Michała Romera z lat 1911–1915” miał wygłosić prof. Marceli Kosman z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Niestety, z uwagi na stan zdrowia nie mógł przyjechać do Wilna. Jego referat odczytał jego syn prof. dr hab. Michał M. Kosman z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, który ze swoim odczytem wystąpi w piątek wieczorem.
Zdjęcia i montaż: Edwin Wasiukiewicz
