Č. Iškauskas obawia się polskiej autonomii na Wileńszczyźnie

"Dyskusje o polskiej autonomii na Litwie nasiliły się po publikacjach Gintarasa Songaily, który poruszył kwestię wydarzeń lat 1990-1991, pisał o tworzonej na Wileńszczyźnie niepodporządkowanej Litwie jednostce terytorialnej - Polskim Kraju Narodowo-Terytorialnym. Songaila dostrzega przejawy prób utworzenia takiej autonomii dzisiaj poprzez utworzenie "Bloku Waldemara Tomaszewskiego" i wygranej w wyborach samorządowych w rejonie wileńskim. Songaila uważa także, że z Polakami współpracują niektórzy działacze rosyjscy, a nawet sama Moskwa, która próbuje pogorszyć stosunki Polski i Litwy" -  Č. Iškauskas powołuje się na publikacje G. Songaily.

"Być może takie obawy nie są bezpodstawne" - pisze dalej dziennikarz, odwołując się do niektórych wydarzeń w historii.

"Pierwsze zjednoczenie Litwinów z Polakami odnotowujemy podczas bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku, której 600-lecie obchodziliśmy w roku ubiegłym. Połączone siły Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego zwyciężyły siły krzyżackie. Jednakże już w czasach średniowiecza "trendy" były dyktowane przez silniejszego sąsiada" - pisze Iškauskas.

Podkreśla także, że zdaniem historyków "wspólne zwycięstwo pod Grunwaldem nie istniało w świadomości Litwinów do czasów drugiej wojny światowej, dopiero w czasach radzieckich bitwa pod Grunwaldem stała się ważnym wydarzeniem, gdyż poprzez wizerunek Krzyżaków próbowano wpoić stereotyp Niemców jako wrogów".

Dziennikarz twierdzi, że Polacy "wykorzystali fakt dysproporcji wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego, pozostawiając w świadomości Litwinów poczucie drugorzędnego partnera sojuszu na polu walki".

Następnie Iškauskas odwołuje się do "niepełnowartościowej unii", czyli Unii Lubelskiej, po której "Wielkie Księstwo Litewskie straciło dużą część swoich terytoriów", a "w ówczesnym sejmie Litwinom przypadła tylko trzecia część miejsc".

Kolejnym argumentem dziennikarza są wydarzenia dwudziestolecia międzywojennego. Twierdzi, że "pierwsza próba utworzenia autonomii na Wileńszczyźnie przypada na październik 1920 roku, kiedy została podpisana umowa suwalska."

"Czy nie taką autonomię próbowano utworzyć w latach 1990-1991?" - pyta w artykule Iškauskas, wymieniając nazwiska polityków, którzy jego zdaniem krzewili wówczas idee polskiej autonomii na Wileńszczyźnie. Podkreśla także, że część tych osób była wśród radnych samorządu solecznickiego i wileńskiego.

"Po tegorocznych wyborach samorządowych na razie tylko w rozważaniach polityków można usłyszeć obawę, że podnoszący głowę polscy politycy na Litwie wraz z przedstawicielami sympatyzujących z nimi partii zaczną się zastanawiać nad możliwościami utworzenia autonomii. Przypomnę, że przed 20. laty rejon wileński i solecznicki chciały się przyłączyć do Moskwy i odłączyć się od Litwy. Sygnatariusz Romualas Ozolas obawia się, że być może zaistnieje potrzeba wprowadzenia bezpośedniej kontroli w tych rejonach oraz zakazu tworzenia partii politycznych na podstawie narodowościowej" - podsumowuje Č. Iškauskas.

Na podstawie: delfi.lt