Autentyczne biurko i krzesło wróciły do pałacu w Jaszunach
Przypomnijmy, wybudowany w 1828 roku pałac w Jaszunach był gniazdem rodzinnym historyka Michała Balińskiego i Zofii Śniadeckiej, córki profesora chemii i medycyny Uniwersytetu Wileńskiego Jędrzeja Śniadeckiego i bratanicy profesora astronomii i matematyki, rektora Uniwersytetu Wileńskiego Jana Śniadeckiego, który po ustąpieniu ze służby na uniwersytecie w Jaszunach właśnie zamieszkał.
W XIX wieku miejsce to było znaczącym ośrodkiem myśli polskiej. Gościli tu m. in. Tomasz Zan, Antoni Edward Odyniec, Ignacy Domeyko, Joachim Lelewel, August Bécu z żoną Salomeą primo voto Słowacką, Wawrzyniec Puttkamer, ks. Paweł Ksawery Brzostowski. Jaszuny kilkakrotnie odwiedził też Juliusz Słowacki – zakochany bez wzajemności w Ludwice Śniadeckiej, siostrze Zofii.
Obecnie pałac w Jaszunach jest jednym z najważniejszych obiektów kulturalnych, historycznych, kulturalnych rejonu solecznickiego. Został dosłownie podniesiony z ruin dzięki determinacji i wieloletnim wysiłkom Samorządu Rejonu Solecznickiego. 12 września 2015 roku odbyło się uroczyste otwarcie pięknie odnowionego pałacu. Odtąd działa jako placówka kulturalna, muzealna, konferencyjna.
Niestety, zawirowania dziejowe sprawiły, że nie zachowały się – tak przynajmniej dotychczas sądzono – żadne autentyczne pałacowe meble. Los był jednak w tym przypadku dla pałacu łaskawy.
Na zdjęciu: odrestaurowane zabytkowe krzesło wróciło do pałacu w Jaszunach, fot. salcininkai.lt
W tym roku do Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego zwrócił się mieszkaniec rejonu wileńskiego Antanas Zailskas z propozycją przyjęcia od niego autentycznego biurka i krzesła z tego pałacu pod warunkiem, że zostaną one odrestaurowane i będą eksponowane w niegdysiejszym miejscu.
Na zdjęciu (od lewej): Antanas Zailskas i Zdzisław Palewicz, fot. salcininkai.lt
Opowiedział też o tym, jak meble trafiły do niego. Otóż, w latach 80. ubiegłego wieku pracował w okolicy przy pracach melioracyjnych i trafił tu do jednego z magazynów miejscowego sowchozu (w pałacu w owym czasie mieściła się administracja sowchozu). Pracująca w nim kobieta siedziała przy owym zabytkowym biurku i na owym zabytkowym krześle. Zapytana przez pana Antanasa, czy nie szkoda jej tych wartościowych mebli, odpowiedziała, że odda mu je, jeżeli ten kupi jej nowe. Tak też się stało. Pan Antanas kupił kobiecie nowe biurko i krzesło i stał się posiadaczem historycznych pałacowych mebli, faktycznie ratując je przed zniszczeniem. Przez wszystkie te lata nie opuszczała go jednak myśl, że powinny wrócić na swoje miejsce.
Przed paroma laty podczas wyprawy turystycznej ponownie znalazł się w tych okolicach, odwiedził pałac w Jaszunach i ostatecznie zdecydował, że przekaże zabytkowe meble tam, skąd pochodzą.
Zabytkowe biurko i krzesło zostały fachowo odrestaurowane – zachowano autentyczne elementy, odtworzono ubytki. Prace zostały sfinansowane ze środków Samorządu Rejonu Solecznickiego.
We środę, 30 listopada, w pałacu w Jaszunach doszło do spotkania A. Zailskasa z merem rejonu solecznickiego Zdzisławem Palewiczem. Wspólnie obejrzeli odnowione zabytkowe meble w stylu biedermeier, które stanęły w gabinecie Michała Balińskiego.
Na zdjęciu (od lewej): Antanas Zailskas, Zdzisław Palewicz, Eryka Sudnicka i dyrektor pałacu w Jaszunach Kazimierz Karpicz, fot. salcininkai.lt
Jak mówi specjalistka Wydziału Inwestycji i Planowania Strategicznego Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego Eryka Sudnicka, w wyniku zawirowań historycznych po 1939 roku meble i przedmioty z pałacu w Jaszunach zostały rozproszone po okolicy, a ludzie często nie zdawali sobie sprawy z tego, że są w posiadaniu wartościowych przedmiotów – wykorzystywali je nie zgodnie z przeznaczeniem czy wręcz zniszczyli. Komuś potrzebny był stół, komuś – inny mebel czy przedmiot.
Nie wykluczone, że również inne meble czy inne przedmioty z pałacu w Jaszunach zachowały się do naszych dni i być może mieszkańcy są w ich posiadaniu. Osoby, które by chciały, by wróciły one na swoje dawne miejsce, proszone są o kontakt ze specjalistką Wydziału Inwestycji i Planowania Strategicznego Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego E. Sudnicką pod nr tel. 8 380 30 163, e-mail:erika.sudnicka@salcininkai.lt.
Na zdjęciu: pałacowe biurko zanim zostało odrestaurowane, fot. salcininkai.lt
Na zdjęciu: pałacowe krzesło zanim zostało odrestaurowane, fot. salcininkai.lt
Na podstawie: salcininkai.lt
