120. rocznica odsłonięcia pomnika Mickiewicza w Krakowie
Pomysł postawienia w Krakowie pomnika wieszcza narodowego pojawił się u schyłku lat sześćdziesiątych XIX wieku w środowisku młodzieży akademickiej wraz z ideą przeniesienia prochów Adama Mickiewicza z Paryża na Wawel. Choć Adam Mickiewicz w Krakowie nigdy nie był, to – jak pisze Jan Adamczewski – „wszelkie tego typu poczynania podnosiły w społeczeństwie ducha narodowego i patriotycznego”.
Odbyły się w sumie trzy konkursy na projekt pomnika Mickiewicza w Krakowie, ostatecznie jednak dopiero w trzecim wyłoniono ten, który został zrealizowany.
Konkurs ogłoszony został w 1886 roku, rozstrzygnięty – 16 stycznia 1888 roku. Nagrodzono trzy prace. Pierwszą nagrodę otrzymał Cyprian Godebski, drugą – Teodor Rygier, trzecią – Walery Gadomski. Do realizacji wybrano jednak inny, nie nagrodzony a jedynie wyróżniony, projekt Teodora Rygiera.
Nad pomnikiem pracował w Rzymie, z dala od krakowskich dyskusji i swar. Ostatecznie sama rzeźba była gotowa dopiero w 1894 r. W tym samym czasie na Rynku wzniesiono postument i zamontowano trzy z czterech planowanych rzeźb przedstawiających muzy. Wreszcie na postumencie pojawiła się postać wieszcza, ale natychmiast zasłonięto ją drewnianą konstrukcją. Wizerunek Adama Mickiewicza wzbudził konsternację. Krytykowano przystrojenie go wieńcem laurowym. Na żądanie władz miasta Rygier przez kolejne cztery lata poprawiał jego wygląd.
Odsłonięcie pomnika nastąpiło 26 czerwca 1898 r. w obecności córki i syna poety.
Pomnik przedstawia stojącego na piedestale poetę w otoczeniu siedzących u jego stóp na wielostopniowym cokole 4 postaci alegorycznych, symbolizujących Ojczyznę (od strony ul. Siennej), Naukę (od strony linii A-B), Męstwo (od strony Sukiennic) i Poezję (od strony kościoła św. Wojciecha). Na cokole widnieje dedykacja: „Adamowi Mickiewiczowi Naród”.
17 sierpnia 1940 roku monument został zniszczony przez okupujących miasto Niemców. Po wojnie zrekonstruowano go z odnalezionych w 1946 roku na złomowisku w Hamburgu elementów. Odsłonięcie rekonstrukcji nastąpiło 26 listopada 1955 roku, w 100 rocznicę śmierci wieszcza. Pomnik jest ulubionym miejscem spotkań krakowian i turystów. Co roku, 24 grudnia, w dniu imienin wieszcza, krakowskie kwiaciarki składają u jego stóp kwiaty.
Na podstawie: PAP, krakow.pl
