10 lat Kart Polaka na Litwie


Fot. wilnoteka.lt
W 2018 roku minęło 10 lat od wprowadzenia Kart Polaka na Litwie. W tym okresie Wydział Konsularny polskiej ambasady wydał ponad 8 tysięcy Kart, z których część straciła lub w najbliższym czasie straci ważności. Osoby, które otrzymały wówczas Karty i chcą je przedłużyć, powinny to zrobić w terminie do 3 miesięcy przed upływem terminu ważności.



Jak przypomina Ambasada RP w Wilnie, zgodnie z art. 17.2 ustawy o Karcie Polaka przedłużenia ważności Karty Polaka można dokonać najpóźniej do 3 miesięcy przed upływem terminu ważności tego dokumentu. Aby to zrobić, należy złożyć odpowiedni wniosek oraz przedstawić poprzednią Kartę i dokument potwierdzający tożsamość: paszport lub dowód osobisty. Przedłużenie wydawane jest na kolejne 10 lat.

W przypadku osób zgłaszających się po wskazanym wyżej terminie, a więc zarówno z jeszcze ważną Kartą Polaka, jak i dokumentem nieważnym, konieczne jest złożenie ponownego wniosku o przyznanie Karty Polaka, czyli ponowne okazanie wszelkich dokumentów wymaganych ustawowo przy składaniu takiego wniosku.

Z roku na rok zainteresowanie Kartą Polaka wzrasta wśród polskich mieszkańców Litwy, choć wciąż nie jest ono tak duże jak na Ukrainie czy Białorusi. Powody, dla których osoby mające polskie pochodzenie ubiegają się o wydanie Karty, są bardzo różne. Dla przedstawicieli starszego pokolenia ma to przede wszystkim wymiar symboliczny. „Chciałam podkreślić swoją tożsamość i jestem bardzo dumna, że tam właśnie po polsku napisane jest moje imię” – mówi wilnianka Irena Wickun, która urodzona jako obywatelka ZSRR, w dotychczasowych dokumentach figurowała jako Irina.

Polacy na Litwie wciąż skarżą się, że litewskie prawo nie pozwala na zapisywanie ich imion i nazwisk w oryginalnej, polskiej pisowni. Karta Polaka jest zatem jedynym dokumentem, w którym można to zrobić. Jednocześnie potwierdza ona przynależność do narodu polskiego.

Dla innych ważne są korzyści bardziej praktyczne – szczególnie dla młodych, którzy wyjeżdżają do Polski na studia, w celach turystycznych lub towarzyskich. „Karta Polaka jest przede wszystkim dokumentem potwierdzającym przynależność do narodu polskiego. Z jej posiadania wynika też szereg uprawnień, które są zapisane w Ustawie o Karcie Polaka – są to m.in. prawa do ubiegania się o pracę i zakładania działalności gospodarczej na tych samych warunkach co obywatele polscy, podejmowania studiów licencjackich, magisterskich i doktoranckich na polskich uczelniach” – mówi wicekonsul Irmina Szmalec z Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie.

Jak dodaje, Karta Polaka gwarantuje również 37-procentowe zniżki przy przejazdach pociągami oraz bezpłatny wstęp do muzeów państwowych na terenie całej Polski. Osoby posiadające Kartę Polaka mają też prawo do otrzymania pomocy medycznej w sytuacjach nagłych i wypadkach na terenie Polski. Mogą także ubiegać się o posiadanie obywatelstwa polskiego.

Pierwszą Kartę Polaka na Litwie otrzymał w 2008 roku ksiądz prałat Józef Obrembski w wieku 102 lat. Odebrał ją w swoim „pałacyku” w Mejszagole z rąk ówczesnego ambasadora Janusza Skolimowskiego. Obecnie Karty Polaka wręczane są w siedzibie ambasady w odnowionym Pałacu Paców. Pierwsza taka uroczystość odbyła się w tym roku pod koniec stycznia.



Zdjęcia: Mateusz Mozyro, Mariusz Pyż
Montaż: Aleksandra Konina
Współpraca: Monika Frelik, Krystyna Kamińska